Οι ερευνητές του πανεπιστημίου της Β.Καρολίνα, με επικεφαλής τον δρα Λόρενς Σάνα, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό πειραματικής κοινωνικής ψυχολογίας “Journal of Experimental Social Psychology”, σύμφωνα με το New Scientist και το Scientific American, έκαναν κατ’ αρχήν πειράματα με ένα ανελκυστήρα. Όπως διαπίστωσαν, όσο ψηλότερα ανέβαινε το ασανσέρ, τόσο οι επιβαίνοντες σε αυτό ήσαν πιο πρόθυμοι να βοηθήσουν τους άλλους.

Όσοι κλήθηκαν να κάνουν μια δωρεά μόλις έφτασαν στο ρετιρέ, έδωσαν για φιλανθρωπικούς σκοπούς το 16% του ποσού που είχαν στη διάθεσή τους, ενώ όσοι κλήθηκαν να κάνουν το ίδιο, ενώ βρίσκονταν στο ισόγειο, έδωσαν 11%. Όσοι κλήθηκαν να κάνουν την εισφορά τους αμέσως μόλις το ασανσέρ τούς είχε κατεβάσει από το ρετιρέ στο ισόγειο, έδωσαν μόνο 7%.

Σε ένα άλλο πείραμα, διαπιστώθηκε ότι όσοι εθελοντές κλήθηκαν να αφιερώσουν το χρόνο τους σε μια δραστηριότητα ανεβαίνοντας στη υπερυψωμένη σκηνή ενός θεάτρου, ήσαν πρόθυμοι να κάτσουν πολύ περισσότερο χρόνο (11,2 λεπτά κατά μέσο όρο), σε σχέση με όσους κλήθηκαν να κάνουν την ίδια εργασία κατεβαίνοντας στον χαμηλωμένο χώρο της ορχήστρας μιας όπερας, οι οποίοι ήσαν πιο «τσιγκούνηδες» με τον χρόνο τους (6,5 λεπτά μόνο).

Επιπλέον, σε ένα τρίτο πείραμα, όσοι βρέθηκαν σε υπερυψωμένο χώρο, έδειξαν μεγαλύτερη συμπόνια για τους άλλους και διάθεση συνεργασίας μαζί τους. Οι συμμετέχοντες ήσαν λιγότερο πρόθυμοι να τιμωρήσουν κάποιον, αν μόλις είχαν ανέβει ψηλά από κάπου χαμηλά, ενώ αντίθετα, αν μόλις είχαν κατέβει από κάπου ψηλά, ήσαν πιο σκληροί και διατεθειμένοι να επιβάλουν τιμωρίες.

Οι ερευνητές συμπέραναν ότι, για κάποιο λόγο, όταν κανείς βρίσκεται σε υψηλότερη θέση στην κυριολεξία, ειδικά αν προέρχεται από μια χαμηλότερη θέση, αισθάνεται την ανάγκη να γίνει πιο ευαίσθητος προς τους άλλους, πιο φιλάνθρωπος και πιο πρόθυμος να τείνει χείρα βοηθείας. Επιβεβαιώνεται, έτσι, η ορθότητα της μεταφοράς περί «ανώτερων» ανθρώπων που βρίσκονται ηθικά «ψηλότερα» από τους άλλους. Άλλωστε, ο Θεός, ο «πατέρας» κάθε αρετής, δεν υποτίθεται ότι βρίσκεται κάπου εκεί ψηλά, όπου πιο ψηλά δεν γίνεται;

Η νέα μελέτη εντάσσεται σε ένα σχετικά νέο πεδίο ψυχολογικής έρευνας που δείχνει ότι υπάρχουν σχέσεις ανάμεσα στον φυσικό χώρο και στις ψυχικές στάσεις και τις νοητικές αντιλήψεις κάποιου, π.χ. σε σχέση με το «καλό» και το «κακό». Όμως δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί ο ακριβής μηχανισμός στον εγκέφαλο που συνδέει τις μεταφορικές έννοιες (π.χ. ανώτερη-υψηλή ηθική) με τη συμπεριφορά και την κίνηση κάποιου στο χώρο (ανύψωση-μεγάλο υψόμετρο).

Πολλές χρήσιμες ιδέες θα μπορούσε να πάρει κανείς από τη νέα έρευνα, όπως, για παράδειγμα, ότι αν θέλει να ζητήσει από κάποιον μια χάρη, καλά θα έκανε να τον ανεβάσει κάπου ψηλά για να εξασφαλίσει ότι θα ακούσει το αίτημά του με πιο ευήκοονους!